Εκατομμύρια παιδιά βρέχουν το κρεβάτι τους. Αν το παιδί σας είναι ένα από αυτά, τουλάχιστον μην ξεχνάτε ότι δεν είναι το μόνο.
Αν και τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα μεταξύ του δεύτερου και τέταρτου έτους της ζωής τους, μερικά μπορεί να μην καταφέρνουν να μείνουν στεγνά τη νύχτα παρά αφού μεγαλώσουν λίγο περισσότερο.
Κάθε παιδί αναπτύσσεται με το δικό ρυθμό. Για παράδειγμα περίπου 20% των πεντάχρονων, 10% των επτάχρονων και 5% των δεκάχρονων παιδιών μπορεί ακόμη να βρέχουν το κρεβάτι τους.
Το καλό νέο είναι πως δεν πρόκειται για κάποια ασθένεια, αν και η συνήθεια αυτή μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε παιδιά και γονείς.
Διαβάστε στη συνέχεια τι λέει για το πρόβλημα αυτό η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και τι μπορεί να γίνει για την αντιμετώπισή του.
Αιτίες
Αν και δεν είναι πλήρως κατανοητές όλες οι αιτίες για τις οποίες μερικά παιδιά βρέχουν το κρεβάτι τους, ακολουθούν μερικές που θεωρούνται πιθανές:
- Το παιδί σας κοιμάται βαριά και δεν ξυπνάει όταν η κύστη του του στέλνει σήμα ότι έχει γεμίσει.
- Το παιδί σας δεν έχει μάθει ακόμη πώς να κρατάει και να αδειάζει την κύστη του. (Η επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλου και ουροδόχου κύστης μπορεί να πάρει καιρό για να αναπτυχθεί)
- Το σώμα του παιδιού σας παράγει υπερβολικά μεγάλη ποσότητα ούρων στη διάρκεια της νύχτας.
- Το παιδί σας είναι δυσκοίλιο, με αποτέλεσμα να ασκείται πίεση στην κύστη και να προκαλούνται προβλήματα τόσο στη συγκράτηση όσο και στην πλήρη εκκένωση της ουροδόχου κύστης.
- Το παιδί σας είναι λίγο άρρωστο, είναι πολύ κουρασμένο ή αντιδρά σε αλλαγές στο σπίτι ή μεγάλο άγχος.
- Υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Τα περισσότερα παιδιά που βρέχουν το κρεβάτι τους έχουν τουλάχιστον έναν γονιό που είχε το ίδιο πρόβλημα ως παιδί.
- Η ουροδόχος κύστη του παιδιού σας είναι μικρή ή δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά για να κρατήσει τα ούρα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
- Το παιδί σας έχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας.
Τι μπορείτε να κάνετε
Τα περισσότερα παιδιά βρέχουν το κρεβάτι τους κατά την περίοδο που μαθαίνουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα. Ακόμη και αφού τα καταφέρουν για αρκετές ημέρες ή ακόμη και εβδομάδες, μπορεί να αρχίσουν πάλι να βρέχουν το κρεβάτι τους τη νύχτα. Αν αυτό συμβεί στο παιδί σας, απλώς αρχίστε ξανά τις πάνες για τη νύχτα και προσπαθήστε ξανά αργότερα. Συνήθως, το πρόβλημα εξαφανίζεται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Αν φτάσουν στη σχολική ηλικία και εξακολουθούν να βρέχουν το κρεβάτι τους, αυτό μάλλον σημαίνει ότι ποτέ δεν ανέπτυξαν τον νυχτερινό έλεγχο της ουροδόχου κύστης τους. Αν σας απασχολεί το ότι το παιδί σας βρέχει το κρεβάτι του ή αν το παιδί σας στενοχωριέται για αυτό, συζητήστε με τον παιδίατρό σας. Μπορεί να σας κάνει τις ακόλουθες ερωτήσεις σχετικά με το πρόβλημα:
- Υπάρχει ιστορικό με τέτοιο πρόβλημα στην οικογένεια;
- Πόσο συχνά και πότε αδειάζει την κύστη του το παιδί σας στη διάρκεια της ημέρας;
- Μήπως έγιναν κάποιες αλλαγές στη ζωή του παιδιού στο σπίτι, όπως η άφιξη νέου μωρού, διαζύγιο ή μετακόμιση;
- Το παιδί σας πίνει ανθρακούχα αναψυκτικά, καφεΐνη, πορτοκαλάδες, λεμονάδες ή πολύ νερό πριν από τον ύπνο;
- Υπάρχει κάτι άλλο ασυνήθιστο σχετικά με τον τρόπο που το παιδί σας ουρεί ή με το χρώμα των ούρων του;
Ενδείξεις ιατρικού προβλήματος
Αν το παιδί σας είχε μάθει να χρησιμοποιεί την τουαλέτα για περισσότερους από έξι μήνες και ξαφνικά αρχίζει να βρέχει το κρεβάτι του, επισκεφτείτε τον παιδίατρό σας. Μπορεί αυτή να είναι μια ένδειξη για ιατρικό πρόβλημα. Ωστόσο, τα περισσότερα ιατρικά προβλήματα που προκαλούν την επανεμφάνιση της νυχτερινής ενούρησης έχουν και άλλα συμπτώματα όπως:
- Αλλαγές στην ποσότητα και τη συχνότητα ούρησης στη διάρκεια της ημέρας.
- Πόνος, κάψιμο ή δυσκολία στη διάρκεια της ούρησης.
- Πολύ μικρή ή στενή ακτίνα ούρησης ή σταγονοειδής ούρηση που είναι είτε συνεχής είτε συμβαίνει αμέσως μετά την ούρηση.
- Θολά ή ροζ ούρα ή κηλίδες αίματος στο εσώρουχο.
- Απώλεια ούρων και κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Απότομη αλλαγή στο χαρακτήρα ή τη διάθεση.
- Φτωχός έλεγχος και του εντέρου.
- Απώλεια ούρων μόλις ασκηθεί πίεση (βήχας, τρέξιμο, σήκωμα βάρους).
- Συγκεκριμένες διαταραχές βάδισης (προβλήματα στο περπάτημα που μπορεί να αποτελούν ένδειξη νευρολογικού προβλήματος)
- Διαρκής υγρασία.
Αν το παιδί σας έχει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, ο παιδίατρός σας μπορεί να θελήσει να εξετάσει τους νεφρούς ή την ουροδόχο κύστη. Αν είναι απαραίτητο, ο παιδίατρος θα σας παραπέμψει σε ειδικό παιδο-ουρολόγο.
Η διαχείριση του προβλήματος
Κρατήστε τις ακόλουθες συμβουλές κατά νου αν το παιδί σας βρέχει το κρεβάτι του.
- Μην κατηγορείτε το παιδί σας. Να θυμάστε ότι δεν είναι δικό του λάθος (βλ. αιτίες)
- Να είστε ειλικρινείς με το παιδί σας για αυτό που συμβαίνει. Ενημερώστε το παιδί ότι δεν φταίει σε κάτι και ότι τα περισσότερα παιδιά μεγαλώνοντας το ξεπερνούν.
- Δείξτε ευαισθησία για τα συναισθήματα του παιδιού σας. Αν δεν μεγαλοποιήσετε το θέμα αυτό, οι πιθανότητες είναι πως ούτε τα παιδιά σας θα το κάνουν. Επίσης να θυμίζετε στο παιδί σας ότι και άλλα παιδιά βρέχουν το κρεβάτι τους.
- Προστατέψτε το κρεβάτι. Ένα πλαστικό κάλυμμα κάτω από τα σεντόνια προφυλάσσει το στρώμα από την υγρασία και τις μυρωδιές.
- Αφήστε το παιδί σας να βοηθήσει. Καλό είναι να το ενθαρρύνετε να βοηθήσει στο άλλαγμα των σεντονιών και σκεπασμάτων. Αυτό είναι ένα καλό μάθημα υπευθυνότητας, ενώ το βοηθάει να μην ντρέπεται αν η υπόλοιπη οικογένεια ξέρει για το πρόβλημα. Ωστόσο, αν το παιδί βλέπει κάτι τέτοιο σαν τιμωρία, καλύτερα να μην το κάνετε.
- Απαγορέψτε τα πειράγματα για αυτό το θέμα στην οικογένειά σας. Μην αφήσετε μέλη της οικογένειας, ειδικά τα αδέλφια να πειράζουν το παιδί. Εξηγήστε τους ότι δεν φταίει σε κάτι.
- Πάρτε μέτρα πριν από την ώρα του ύπνου. Φροντίστε να πάει το παιδί στην τουαλέτα και αποφύγετε τη λήψη μεγάλων ποσοτήτων υγρών πριν από τον ύπνο.
- Προσπαθήστε να ξυπνήσετε το παιδί σας για να πάει στην τουαλέτα μία ή δύο ώρες αφού έπεσε για ύπνο για να το βοηθήσετε να μείνει στεγνό καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
- Να σκέφτεστε θετικά. Ανταμείψτε το παιδί για τις στεγνές νύχτες. Υποστηρίξτε το και μην το τιμωρείτε για τις νύχτες που θα βρέξει το κρεβάτι του.
- Παρακολουθείτε τις καθημερινές συνήθειες της κύστης και του εντέρου του παιδιού σας.
Συναγερμοί νυχτερινής ενούρησης
Σε περίπτωση που το παιδί σας δεν μπορεί να μείνει στεγνό στη διάρκεια της νύχτας ενώ έχετε ακολουθήσει τα παραπάνω βήματα για 1-3 μήνες, μπορεί να είναι ενδεδειγμένη η χρήση ενός συναγερμού νυχτερινής ενούρησης, ο οποίος ανιχνεύει την εμφάνιση ούρων και χτυπάει για να ξυπνήσει το παιδί και να πάει στην τουαλέτα. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, εντοπίζει την υγρασία αμέσως και ενεργοποιείται. Βεβαιωθείτε μόνο ότι το παιδί θα ξαναβάλει σε ενέργεια το συναγερμό όταν θα γυρίσει στο κρεβάτι του. Οι συναγερμοί αυτοί έχουν 50-75% επιτυχία. Κατά κανόνα βοηθούν πολύ τα παιδιά που κοιμούνται βαριά. Ρωτήστε τον παιδίατρο για τον τύπο συναγερμού που είναι καλύτερος για το δικό σας παιδί.
Φαρμακευτική προσέγγιση
Υπάρχουν φάρμακα για την αντιμετώπιση της νυχτερινής ενούρησης για παιδιά έξι ετών ή μεγαλύτερα. Αν και αυτή η αντιμετώπιση σπάνια θεραπεύει το πρόβλημα, μπορεί να βοηθήσει αρκετά, ειδικά όταν τα παιδιά αρχίζουν να κοιμούνται σε φιλικά σπίτια ή σε κατασκηνώσεις. Ο γιατρός του παιδιού σας μπορεί να σας πει περισσότερα για αυτά τα φάρμακα και αν είναι κατάλληλα για το παιδί σας. Μην ξεχάσετε να ρωτήσετε για τυχόν παρενέργειες.
Φοβού τις «θεραπείες»
Υπάρχουν πολλά προγράμματα θεραπείας και συσκευές που υποστηρίζουν ότι μπορούν να θεραπεύσουν τη νυχτερινή ενούρηση. Να είστε προσεκτικοί: πολλά από αυτά τα προϊόντα προβάλλουν ψευδείς και υπερβολικούς ισχυρισμούς αποτελεσματικότητας και μπορεί να είναι πολύ ακριβά. Ο παιδίατρός σας είναι η κατάλληλη πηγή συμβουλής για το πρόβλημα αυτό. Συζητήστε μαζί του πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε πρόγραμμα θεραπείας.
Μείνετε θετικοί
Μην αποθαρρύνεστε αν μια θεραπεία δεν φέρει αποτέλεσμα. Μερικά παιδιά θα αντιδράσουν καλά σε ένα συνδυασμό θεραπειών που περιλαμβάνει φάρμακα και συναγερμούς. Αυτό συχνά περιλαμβάνει την παρακολούθηση από παιδίατρο. (Εάν το παιδί σας ανήκει στο μικρό ποσοστό των παιδιών που δεν ανταποκρίνονται σε καμία θεραπεία, μιλήστε με το γιατρό σας για τρόπους διαχείρισης της νυχτερινής ενούρησης).
Επίσης, στις περισσότερες περιπτώσεις, η νυχτερινή ενούρηση ελαττώνεται καθώς το σώμα του παιδιού ωριμάζει. Μέχρι την εφηβεία, σχεδόν όλα τα παιδιά θα έχουν ξεπεράσει το πρόβλημα. Μόνο 2-3% θα εξακολουθήσει να έχει πρόβλημα ενούρησης και σαν ενήλικες. Μέχρι το παιδί σας να ξεπεράσει το πρόβλημα, θα χρειαστεί μεγάλη συναισθηματική υποστήριξη από την οικογένεια. Μπορεί να βοηθήσει και επιπρόσθετη υποστήριξη από παιδίατρο,παιδο- ουρολόγο ή ακόμη και ψυχολόγο.
Πηγή: ©2006 Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, επικαιροποιημένο 4/2013